اثر تاریخ کاشت بر شاخص های رشد ارقام گلرنگ (carthamus tinctorius l.) در رفسنجان

چکیده مهم ترین اصول زراعت گیاهان، استفاده از ارقام و تاریخ کاشت مناسب جهت استفاده بهینه از منابع آب و تشعشع است. لذا هدف از مطالعه حاضر، بررسی شاخص های رشد و ارتباط آن ها با عملکرد دانه ارقام مختلف گلرنگ در تاریخ کاشت های متفاوت بود. بدین منظور آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در سال 1391 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه ولی عصر رفسنجان انجام شد. عامل های آزمایش شامل تاریخ کاشت (16 فروردین، 6 و 27 اردیبهشت) و ارقام گلرنگ (411، سینا، محلی اصفهان و صفه) بودند. نتایج نشان داد تاریخ کاشت اول دارای بیشترین ماده خشک کل، سرعت رشد محصول و دوام سطح برگ بود. در این تاریخ کاشت، ارقام سینا و محلی اصفهان دارای بیشترین ماده خشک کل و رقم محلی اصفهان دارای بیشترین سرعت رشد محصول بود. حداکثر شاخص سطح برگ و نسبت سطح برگ در تاریخ کاشت اول و دوم بیشتر از تاریخ کاشت سوم بود. در تاریخ کاشت اول ارقام محلی اصفهان و 411 بیشترین شاخص سطح برگ را دارا بودند و بین ارقام کشت شده در تاریخ کاشت دوم تفاوت معنی-داری مشاهده نشد. از لحاظ حداکثر نسبت وزن برگ بین ارقام و تاریخ کاشت¬های مختلف تفاوت معنی¬داری مشاهده نشد. تاریخ کاشت سوم بیشترین سرعت رشد نسبی را دارا بود. بیشترین عملکرد دانه در تاریخ کاشت اول و از ارقام 411 و محلی اصفهان به دست آمد. بین عملکرد دانه و حداکثر سرعت رشد محصول، حداکثر وزن خشک کل و حداکثر دوام سطح برگ رابطه مثبت و معنی دار در سطح یک درصد، و بین عملکرد دانه با حداکثر شاخص سطح برگ و حداکثر وزن مخصوص برگ رابطه مثبت و معنی دار در سطح پنج درصد وجود داشت. همچنین بین عملکرد دانه و حداکثر سرعت جذب خالص رابطه منفی و معنی دار در سطح پنج درصد مشاهده شد. حداکثر وزن خشک کل و حداکثر شاخص سطح برگ به ترتیب بیشترین و کمترین همبستگی را با عملکرد دانه نشان دادند. واژگان کلیدی: آنالیز رشد، تاریخ کاشت، گلرنگ